Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr –?Avustralya sahip olduğu ekolojinin bir sonucu olarak dönem dönem kısa sürede önlenemeyen yangın afetiyle karşı karşıya kalıyor. Topraklarındaki ormanlık alanların genişliği, yaşayan canlı sayısının çeşitliliği ve sayısıyla birleşince yangın gerçek bir felaket. Ancak bu topraklardaki arazilerin yangına karşı dirençli ve yaşayanların bu doğal afete karşı bilinçli olması nedeniyle durum daha kontrol edilebilir bir halde. Doğa olayları ve insan eliyle yapılan hatalar bir kenara Avustralya’nın kuzeyinde yaşayan yerli halk Aborjinler çok uzun yıllar önce büyüyen yangın sorunları için yeni bir neden aradı. Yapılan gözlemler sonucunda insanlar oluşan büyük yangınlara sebep olan üçüncü bir şey buldu: Kuşlar!
TOPLAYIP TOPLAYIP ÖTEYE TAŞIYORLAR
Sık sık orman yangınlarıyla mücadele eden Avustralya’da yangınları çıkaran dahası yangının daha geniş alanlara yayılmasına neden olan üçüncü bir nedeni uzun yıllar boyunca gözlem yapan halk fark etti. Avustralya’nın kuzey topraklarında yaşayan Aborjinler, ‘ateş kuşları’ adını verdikleri kuşların yangınlara neden olabileceğini gördü. Yerel halkın yaptığı gözlem araştırmacıları tetikledi ve araştırmacılar halkın gözlemini derinlemesine incelemeye aldı. Kuşlar gerçekten yangınların sebebi olabilir miydi? Öyleyse bütün kuşlar buna dahil miydi?
Çalışmalara göre bütün kuşlar değil, yalnızca üç tür kuş yangına sebep oluyordu. Ateş kuşları olarak bilinen bu üçlemeye; Kara Çaylak (Milvus Migrans), Islıkçı Çaylak ( Haliastur Sphenurus) ve Kahverengi Doğan (Falco Berigora) dahildi.
Bu üç tür kuşun kendi kendine yangın çıkardığını düşünmüş olabilirsiniz. Ancak gerçek tam olarak öyle değil. Evet, kuşlar yangına sebep oluyor, peki ama nasıl? Araştırma ekibi, ateş kuşlarının yangın çıkan bölgelerde sürü halinde toplandığını, ateşler içinde yanan dalları gagalarıyla toplayıp bunları bir kilometre ötedeki, henüz alevlerin kavurmadığı bölgelere taşıdığını gözlemledi.
Ateş kuşları, yangın bölgesinden kuru bölgelere taşıdıkları ateş dallarıyla yangını daha geniş bir alana yayıyor. Araştırmacılar, yerel halk tarafından fark edilen bu durumun onlarca hatta yüzlerce yıldır süregelen bir durum olabileceğini iletti.
AMAÇLARI AV DEĞİL, AVCI OLMAK
Araştırmacılar ateş kuşlarının bu davranışla kendilerini diğer yırtıcı canlılardan koruduğunu ve kendilerine alevden bir duvar ördüklerini düşünüyor. Ateş kuşlarının sürü halinde aynı davranışı sergilemesinin belirgin olan tek bir nedeni olabilir: Av olmaktan kaçmak ve daha iyi avlanabilmek. Eğer hipotez doğruysa, Avustralya’da meydana gelen yıkıcı orman yangınlarına yol açabilen yeni bir gücün varlığına dair yeni bir etken var demektir. Dahası yerli halk bunu araştırmacılar çok daha uzun süredir biliyor olabilir. Ancak yerli halkın ateş kuşlarını doğal düzenin bir parçası olarak gördüğü ve bu durumu çok kabul ettiği düşünülüyor.
Ateş kuşlarının sıfırdan bir yangın başlatmadığı kesin ancak yangından çıkardıkları ateş dallarıyla bu yangını daha geniş alana yayıyorlar. Üstelik bunu yalnızca daha iyi avlanma fırsatı yaratabilmek için yapıyorlar.
Araştırmacılar tarafından yapılan gözlemde ateş kuşlarının yangında ölen küçük canlılarla beslendiklerini gözlemledi. Özetle bu durum ateş kuşlarının yangınları, kolay avlanabilmek için bir araç haline getirdiğini gözler önüne serdi.
